RDN Rynek Dnia Następnego energii elektrycznej TGE – ceny, dane, trendy

Czy ceny energii elektrycznej na RDN kształtują rynek terminowym OTF, a może to rynek terminowy wpływa na to co dzieje się na rynku dnia następnego ?

RDN Rynek Dnia Następnego energii elektrycznej TGE – ceny, dane, trendy

RDN – Rynek Dnia Następnego TGE działa od czerwca 2000 r. i jest rynkiem SPOT dla rynku energii elektrycznej. Zasadniczą rolą RDN jest;

• domykanie pozycji członków giełdy czyli bilansowanie zakupów lub sprzedaży energii w określonych godzinach doby. – około 75 % rynku
• organizowanie handlu zagranicznego dla energii elektrycznej tj. importu i eksportu energii dla obszaru Polski – około 25 % rynku

Obroty na RDN wyniosły w 2021 r. 33,9 TWh i wzrosły o 3,7 % w stosunku do 2020 r.

Średnio dzienne obroty na RDN w tys. MWh – źródło TGE

Dla członków TGE jak i klientów tj. firm których energia jest przedmiotem obrotu giełdowego najważniejszym elementem funkcjonowania giełdy jest cena jaką uzyskają lub muszą zapłacić za energie elektryczną.

Tak więc klienci obserwują co dzieje się z cenami na TGE,  tzn. analizuję RDN oraz rynek terminowy OTF (więcej o  rynku terminowym  OTF – sprawdź) i zadają sobie kluczowe pytanie.

Który z rynków RDN (rynek dnia następnego) czy rynek terminowy OTF jest ważniejszy dla kształtowania się cen energii  elektrycznej ?

Czy da się odpowiedzieć na tak postawione pytanie postaramy się odpowiedzieć w dalszej części naszego artykułu.

RDN jak sama nazwa wskazuje jest rynkiem dnia następnego tzn. dzisiaj kwotujemy jutro czyli w dniu następnym dostarczamy energię elektryczną. RDN jest rynkiem SPOT czyli rynkiem natychmiastowym, kwotowanie, dostawa energii i jej rozliczenie następują „prawie natychmiast” w stosunku do rynku terminowego OTF.

RDN – Rynek Dnia Następnego energii elektrycznej – produkty/instrumenty

Głównym produktem, którym handluje się na Rynku Dnia Następnego jest energia elektryczna z dostawą w danej godzinie doby czyli instrument godzinowy.

Dla nas najbardziej interesującym rynkiem jest rynek energii elektrycznej i w dalszych analizach dotyczących funkcjonowania TGE odnosić się będziemy wyłącznie do rynku energii elektrycznej.

RDN Rynek Dnia Następnego – produkty (instrumenty)

1) Instrumenty godzinowe (produkty), (1 godzina) z 24 godzin doby – rynek Polski
– instrument właściwy dla  Fixing I – notowania od 8:00 do 10:30 na 1 dzień przed dniem dostawy – sprawdzane zabezpieczenia – notowania w systemie kursu jednolitego – notowania codziennie – obowiązuje limit ceny – system informatyczny  X-Stream Trading
 

2) Instrumenty godzinowe (produkty) DAM (Day Ahead Market) – rynek międzynarodowy
– instrument właściwy dla  Fixing II – DAM  – notowania od 8:00 do 12:00 na 1 dzień przed dniem dostawy – nie sprawdzane zabezpieczenia – notowania w systemie kursu jednolitego wg. modelu PCR – notowania codziennie- obowiązuje limit ceny – system informatyczny Sapri Trade

3) Instrumenty blokowe  (produkty)  – BASE (24 godziny); PEAK (15 godzin); OFFPEAK (9 godzin)
– notowania od 8:00 do 15:30 na 2 dzień przed dniem dostawy – sprawdzane zabezpieczenia – notowania ciągłe –  notowania codziennie – obowiązuje limit ceny

4) Instrumenty weekend  (produkty)  – BASE_WEEKEND; PEAK_WEEKEND; OFFP_WEEKEND;
– notowania od 8:00 do 15:30 na 2 dzień przed dniem dostawy – sprawdzane zabezpieczenia – notowania ciągłe  – notowania czwartek i piątek – obowiązuje limit ceny

Funkcjonowanie importu i eksportu energii elektrycznej w ramach RDN – NEMO – Kto jest Kto ?

NEMO (Nominated Electicity Market Operator) nominowany operator rynku energii elektrycznej to podmiot uprawniony do prowadzenia jednolitego mechanizmu łączenia europejskich rynków energii dnia następnego i dnia bieżącego, dla polskiego obszaru cenowego. Tak więc NEMO to licencja na import/export energii elektrycznej  dla obszaru Polski posiadana przez TGE.

Historia NEMO

Każdy kraj członkowski Unii Europejskiej (Rozporządzenia CACM)  może  dokonać wyboru modelu krajowego dla funkcjonowania NEMO tj. jeden lub więcej NEMO.
Obecnie w Polsce jako NEMO oprócz TGE działa EPEX SPOT oraz NORD POOL EMCO.

Zadania NEMO

• NEMO zapewnia kojarzenie ofert sprzedaży/zakupu energii elektrycznej, zawieranych na RDN i RDB w obrocie międzynarodowym, a obrót realizowany jest w modelu PCR market coupling. NEMO realizuje funkcje określane jako Market Coupling Operator – MCO, dla transgranicznego obrotu energią elektryczną.
• NEMO wspólnie z innymi NEMO rozwija systemy i procedur związane z ustalaniem cen energii elektrycznej w handlu międzynarodowym.
• Status NEMO daje możliwość TGE  prowadzenia rynku krajowego w zakresie Rynku Dnia Następnego w modelu PCR i Rynku Dnia Bieżącego w modelu XBID oraz w transgranicznym mechanizmie łączenia rynków.
• NEMO nie generuje dla RDN indywidualnie zróżnicowanych cen rozliczeniowych, ponieważ wszystkie zlecenia w Fixingu II dla obrotu transgranicznego zostają  przekazane do wspólnego mechanizmu obliczeniowego PCR, w którym ustalone są jednolite warunki handlowe. Żaden z operatorów NEMO ani „jego uczestnicy rynku” nie posiadają uprzywilejowanej pozycji zarówno co do polskiego obszaru cenowego jak i innych europejskich obszarów cenowych.

Co to jest PCR i jak działa ?

PCR (Price Coupling of Regions) to projekt standaryzujący rozwiązania informatyczne europejskiego RDN energii elektrycznej poprzez rozwijanie wspólnego algorytmu transakcyjnego o nazwie EUPHEMIA. EUPHEMIA to skrót od Pan-European Hybrid Electricity Market Integration Algorithm oraz systemu łączności i wymiany danych – PCR Matcher i Broker (PMB). Systemy te stosowane są do obliczania cen energii elektrycznej w Europie. Celem PCR jest opracowanie jednolitego rozwiązania w zakresie łączenia cen, z uwzględnieniem przepustowości odpowiednich elementów sieci  z jednodniowym wyprzedzeniem na rynku europejskim.

PCR opiera się na trzech zasadach:
–  jednolity algorytm obliczeniowo-transakcyjny
–  niezawodność funkcjonowania
–  indywidualna odpowiedzialność poszczególnych giełd energii

• Wspólny algorytm umożliwia wyznaczanie w uczciwy i przejrzysty sposób cen energii elektrycznej na rynku dnia następnego oraz pozycji netto obszaru ofertowania w całej Europie. Algorytm został opracowany z uwzględnieniem specyfiki różnych rynków energii elektrycznej w Europie oraz ograniczeń sieci elektroenergetycznej. Zapewnia on optymalizację wzrostu ogólnego dobra i zwiększenie przejrzystości.
• Proces PCR opiera się na zdecentralizowanej wymianie danych, umożliwiając niezawodne i elastyczne działanie.
• Usługa „PCR Matcher and Broker” umożliwia wymianę anonimowych zleceń oraz informacji o ograniczeniach sieci elektroenergetycznych pomiędzy giełdami energii elektrycznej w celu obliczenia cen w strefie przetargowej oraz innych cen referencyjnych i pozycji netto wszystkich uwzględnionych obszarów ofertowania.

Projekt jest realizowany przez osiem giełd energii:

• EPEX SPOT,
• GME,
• HenEx,
• Nord Pool EMCO,
• OMIE,
• OPCOM,
• OTE

Mechanizm PCR wykorzystywany jest w następujących krajach: Austrii, Belgii, Chorwacji, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Litwie, Luksemburgu, Łotwie, Niemczech, Norwegii, Polsce, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgrzech, Wielkiej Brytanii i we Włoszech.

RDN Rynek Dnia Następnego – indeksy

TGeBase – średnia arytmetyczna ze średnich ważonych cen godzinowych danej doby dostawy (od 00:00 do 24:00), określanych na podstawie wszystkich kontraktów godzinowych, blokowych i weekendowych

TGePeak – średnia arytmetyczna ze średnich ważonych cen godzinowych okresu szczytu danej doby dostawy (od 07:00 do 22:00),  określanych na podstawie wszystkich kontraktów godzinowych oraz blokowych i weekendowych typu PEAK

TGeOffpeak – średnia arytmetyczna ze średnich ważonych cen godzinowych okresu spoza szczytu danej doby dostawy (od 00:00 do 07:00 oraz od 22:00 d0 24:00), określanych na podstawie wszystkich kontraktów godzinowych oraz blokowych i weekendowych typu OFFPEAK

TGe24 – średnia arytmetyczna z cen godzinowych danej doby dostawy (od 00:00 do 24:00) obliczanych  w ramach kursu jednolitego o godz. 10:30

TGe15 – średnia arytmetyczna z cen godzinowych okresu szczytu danej doby dostawy (od 07:00 do 22:00) obliczanych w ramach kursu jednolitego o godz. 10:30

TGe9 – średnia arytmetyczna z cen godzinowych okresu spoza szczytu danej doby dostawy (od 00:00 do 07:00 oraz od 22:00 do 24:00)  obliczanych w ramach kursu jednolitego o godz. 10:30

 RDN Rynek Dnia Następnego – produkty (instrumenty) specyfikacja

1) Kontrakty godzinowe, dla każdej z 24 godzin doby
– kod TGE – RDN_DD_MM_RR_HGG
– cena minimalna  (minus ( –) 500 Euro
– cena max.  3 000 Euro

2) Kontrakty blokowe
2a) kontrakt blokowy BASE – dla 24 godzin
– kod TGE – BASE_DD-MM-RR
– cena minimalna  (minus ( –)  500 Euro
– cena max.  3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 0:00 do 24:00

2b) kontrakt blokowy PEAK – dla 15 godzin
– kod TGE – PEAK_DD-MM-RR
– cena min. minus ( –)  500 Euro
– max 3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 7:00 do 22:00
–

2c) kontrakt blokowy OFFPEAK – dla 9 godzin
– kod TGE – OFFPEAK_DD-MM-RR
– cena minimalna  minus ( –)  500 Euro
– max 3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 0:00 do 7:00 i od 22:00 do 24:00

2d) kontrakt blokowy BASE_WEEKEND
– kod TGE – BASE_WEEKEND_WW-RR
– cena minimalna  minus ( –)  500 Euro
– cena max 3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 0:00 do 24:00 w sobotę i niedzielę

  2e) kontrakt blokowy PEAK_WEEKEND
– kod TGE – PEAK_WEEKEND_WW-RR
– cena  minimalna  minus ( –)  500 Euro
– cena  max 3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 7:00 do 22:00 w sobotę i niedzielę

2f) kontrakt blokowy OFFP_WEEKEND
– kod TGE – OFFP_WEEKEND_WW-RR
– cena minimalna  minus ( –)  500 Euro
– cena max 3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 0:00 do 7:00 i od 22:00 do 24:00 w sobotę i niedzielę

O sposobach prognozowania cen energii elektrycznej, rynku energii, opłacalności projektów energetycznych  mówimy na naszych szkoleniach – Zapraszamy ! – sprawdź poniżej

• Szkolenie -TGE-Towarowa Giełda Energii ceny, trendy, prognozy
  
• Szkolenie – Prosument net-billingowy, Prosument zbiorowy, Prosument wirtualny
• Zarządzanie energią elektryczną w firmie, Strategie zakupowe i Strategie wytwórcze – szkolenie