Czy ceny energii elektrycznej na RDN kształtują rynek terminowym OTF, a może to rynek terminowy wpływa na to co dzieje się na rynku dnia następnego ?
RDN – Rynek Dnia Następnego TGE działa od czerwca 2000 r. i jest rynkiem SPOT dla rynku energii elektrycznej. Zasadniczą rolą RDN jest;
Obroty na RDN wyniosły w 2022 r. 30,9 TWh i spadł o – 8,6 % w stosunku do 2021 r.
| Miesięczne obroty w GWh na RDN TGE w Warszawie | ||||||||||||
| sty.22 | lut.22 | mar.22 | kwi.22 | maj.22 | cze.22 | lip.22 | sie.22 | wrz.22 | paź.22 | lis.22 | gru.22 | Razem 2022 |
| 2 897 | 2 546 | 2 959 | 2 812 | 2 517 | 2 396 | 2 278 | 2 350 | 2 292 | 2 405 | 2 516 | 3 006 | 30 974 |
| sty.23 | lut.23 | mar.23 | kwi.23 | maj.23 | cze.23 | lip.23 | sie.23 | wrz.23 | paź.23 | lis.23 | gru.23 | Razem 2023 |
| 5 576 | 4 395 | 3 966 | 4 366 | 4 138 | 4 757 | 4 228 | 31 427 | |||||
| sty.20 | mar.20 | cze.20 | wrz.20 | gru.20 | Śr. dzienne obroty 2020 |
| 85,0 | 91,9 | 85,6 | 84,9 | 99,1 | 89,7 |
| sty.21 | mar.21 | cze.21 | wrz.21 | gru.21 | Śr. dzienne obroty 2021 |
| 95,0 | 95,2 | 89,1 | 103,5 | 92,3 | 93,0 |
| Średnio dzienne obroty w tys. MWh na RDN TGE w Warszawie | ||||||||||||
| sty.22 | lut.22 | mar.22 | kwi.22 | maj.22 | cze.22 | lip.22 | sie.22 | wrz.22 | paź.22 | lis.22 | gru.22 | Średnia 2022 |
| 93,5 | 90,9 | 95,4 | 93,7 | 81,2 | 79,9 | 73,5 | 75,8 | 76,4 | 77,6 | 83,9 | 97,0 | 84,9 |
| sty.23 | lut.23 | mar.23 | kwi.23 | maj.23 | cze.23 | lip.23 | sie.23 | wrz.23 | paź.23 | lis.23 | gru.23 | Średnia 2023 |
| 179,9 | 157,0 | 127,9 | 145,5 | 133,5 | 158,6 | 136,4 | 148,4 | |||||
Dla członków TGE jak i klientów tj. firm których energia jest przedmiotem obrotu giełdowego najważniejszym elementem funkcjonowania giełdy jest cena jaką uzyskają lub muszą zapłacić za energie elektryczną. – Prognozowanie cen energii elektrycznej na rynku SPOT w 2023 r. – Szkolenie
Tak więc klienci obserwują co dzieje się z cenami na TGE, tzn. analizuję RDN oraz rynek terminowy OTF (więcej o rynku terminowym OTF – sprawdź) i zadają sobie kluczowe pytanie.
Czy da się odpowiedzieć na tak postawione pytanie postaramy się odpowiedzieć w dalszej części naszego artykułu.
RDN jak sama nazwa wskazuje jest rynkiem dnia następnego tzn. dzisiaj kwotujemy jutro czyli w dniu następnym dostarczamy energię elektryczną. RDN jest rynkiem SPOT czyli rynkiem natychmiastowym, kwotowanie, dostawa energii i jej rozliczenie następują „prawie natychmiast” w stosunku do rynku terminowego OTF.
RDN – Rynek Dnia Następnego energii elektrycznej – produkty/instrumenty
Głównym produktem, którym handluje się na Rynku Dnia Następnego jest energia elektryczna z dostawą w danej godzinie doby czyli instrument godzinowy.
Dla nas najbardziej interesującym rynkiem jest rynek energii elektrycznej i w dalszych analizach dotyczących funkcjonowania TGE odnosić się będziemy wyłącznie do rynku energii elektrycznej.
1) Instrumenty godzinowe (produkty), (1 godzina) z 24 godzin doby – rynek Polski
– instrument właściwy dla Fixing I – notowania od 8:00 do 10:30 na 1 dzień przed dniem dostawy – sprawdzane zabezpieczenia – notowania w systemie kursu jednolitego – notowania codziennie – obowiązuje limit ceny – system informatyczny X-Stream Trading
2) Instrumenty godzinowe (produkty) DAM (Day Ahead Market) – rynek międzynarodowy
– instrument właściwy dla Fixing II – DAM – notowania od 8:00 do 12:00 na 1 dzień przed dniem dostawy – nie sprawdzane zabezpieczenia – notowania w systemie kursu jednolitego wg. modelu PCR – notowania codziennie- obowiązuje limit ceny – system informatyczny Sapri Trade
3) Instrumenty blokowe (produkty) – BASE (24 godziny); PEAK (15 godzin); OFFPEAK (9 godzin)
– notowania od 8:00 do 15:30 na 2 dzień przed dniem dostawy – sprawdzane zabezpieczenia – notowania ciągłe – notowania codziennie – obowiązuje limit ceny
4) Instrumenty weekend (produkty) – BASE_WEEKEND; PEAK_WEEKEND; OFFP_WEEKEND;
– notowania od 8:00 do 15:30 na 2 dzień przed dniem dostawy – sprawdzane zabezpieczenia – notowania ciągłe – notowania czwartek i piątek – obowiązuje limit ceny
NEMO (Nominated Electicity Market Operator) nominowany operator rynku energii elektrycznej to podmiot uprawniony do prowadzenia jednolitego mechanizmu łączenia europejskich rynków energii dnia następnego i dnia bieżącego, dla polskiego obszaru cenowego. Tak więc NEMO to licencja na import/export energii elektrycznej dla obszaru Polski posiadana przez TGE.
Historia NEMO
Każdy kraj członkowski Unii Europejskiej (Rozporządzenia CACM) może dokonać wyboru modelu krajowego dla funkcjonowania NEMO tj. jeden lub więcej NEMO.
Obecnie w Polsce jako NEMO oprócz TGE działa EPEX SPOT oraz NORD POOL EMCO.
PCR (Price Coupling of Regions) to projekt standaryzujący rozwiązania informatyczne europejskiego RDN energii elektrycznej poprzez rozwijanie wspólnego algorytmu transakcyjnego o nazwie EUPHEMIA. EUPHEMIA to skrót od Pan-European Hybrid Electricity Market Integration Algorithm oraz systemu łączności i wymiany danych – PCR Matcher i Broker (PMB). Systemy te stosowane są do obliczania cen energii elektrycznej w Europie. Celem PCR jest opracowanie jednolitego rozwiązania w zakresie łączenia cen, z uwzględnieniem przepustowości odpowiednich elementów sieci z jednodniowym wyprzedzeniem na rynku europejskim.
PCR opiera się na trzech zasadach:
– jednolity algorytm obliczeniowo-transakcyjny
– niezawodność funkcjonowania
– indywidualna odpowiedzialność poszczególnych giełd energii
Projekt jest realizowany przez osiem giełd energii:
Mechanizm PCR wykorzystywany jest w następujących krajach: Austrii, Belgii, Chorwacji, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Litwie, Luksemburgu, Łotwie, Niemczech, Norwegii, Polsce, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgrzech, Wielkiej Brytanii i we Włoszech.
TGeBASE_WAvg -(indeks miesięczny) – odpowiada średniej ważonej wolumenem obrotu cenie RDN, publikowanej przez TGE w comiesięcznych komunikatach obrotowych i dotyczącej obrotu w danym miesiącu
TGeBASEm – jest średnią arytmetyczną z 24 średnich cen ważonych wolumenem obrotu, obliczanych na podstawie transakcji na instrumentach godzinowych RDN dla poszczególnych godzin dostawy energii elektrycznej w danym miesiącu
TGeONSHOREm – skonstruowane są analogicznie do TGeBASEm, lecz z użyciem wag wykorzystania mocy określonego typu, odnoszących się do poszczególnych godzin dostawy w danym miesiącu oraz w stosunku do całej doby dostawy. TGeONSHOREm odwołuje się do oczekiwanego rozkładu godzinowego produkcji energii elektrycznej w źródłach wiatrowych lądowych rozmieszczonych na terytorium Polski
TGePVm – skonstruowane są analogicznie do TGeBASEm, lecz z użyciem wag wykorzystania mocy określonego typu, odnoszących się do poszczególnych godzin dostawy w danym miesiącu oraz w stosunku do całej doby dostawy. TGePVm odnosi się do analogicznego rozkładu produkcji w źródłach fotowoltaicznych.
TGeBase – średnia arytmetyczna ze średnich ważonych cen godzinowych danej doby dostawy (od 00:00 do 24:00), określanych na podstawie wszystkich kontraktów godzinowych, blokowych i weekendowych
TGePeak – średnia arytmetyczna ze średnich ważonych cen godzinowych okresu szczytu danej doby dostawy (od 07:00 do 22:00), określanych na podstawie wszystkich kontraktów godzinowych oraz blokowych i weekendowych typu PEAK
TGeOffpeak – średnia arytmetyczna ze średnich ważonych cen godzinowych okresu spoza szczytu danej doby dostawy (od 00:00 do 07:00 oraz od 22:00 d0 24:00), określanych na podstawie wszystkich kontraktów godzinowych oraz blokowych i weekendowych typu OFFPEAK
TGe24 – średnia arytmetyczna z cen godzinowych danej doby dostawy (od 00:00 do 24:00) obliczanych w ramach kursu jednolitego o godz. 10:30
TGe15 – średnia arytmetyczna z cen godzinowych okresu szczytu danej doby dostawy (od 07:00 do 22:00) obliczanych w ramach kursu jednolitego o godz. 10:30
TGe9 – średnia arytmetyczna z cen godzinowych okresu spoza szczytu danej doby dostawy (od 00:00 do 07:00 oraz od 22:00 do 24:00) obliczanych w ramach kursu jednolitego o godz. 10:30
1) Kontrakty godzinowe, dla każdej z 24 godzin doby
– kod TGE – RDN_DD_MM_RR_HGG
– cena minimalna (minus ( –) 500 Euro
– cena max. 3 000 Euro
2) Kontrakty blokowe
2a) kontrakt blokowy BASE – dla 24 godzin
– kod TGE – BASE_DD-MM-RR
– cena minimalna (minus ( –) 500 Euro
– cena max. 3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 0:00 do 24:00
2b) kontrakt blokowy PEAK – dla 15 godzin
– kod TGE – PEAK_DD-MM-RR
– cena min. minus ( –) 500 Euro
– max 3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 7:00 do 22:00
–
2c) kontrakt blokowy OFFPEAK – dla 9 godzin
– kod TGE – OFFPEAK_DD-MM-RR
– cena minimalna minus ( –) 500 Euro
– max 3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 0:00 do 7:00 i od 22:00 do 24:00
2d) kontrakt blokowy BASE_WEEKEND
– kod TGE – BASE_WEEKEND_WW-RR
– cena minimalna minus ( –) 500 Euro
– cena max 3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 0:00 do 24:00 w sobotę i niedzielę
2e) kontrakt blokowy PEAK_WEEKEND
– kod TGE – PEAK_WEEKEND_WW-RR
– cena minimalna minus ( –) 500 Euro
– cena max 3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 7:00 do 22:00 w sobotę i niedzielę
2f) kontrakt blokowy OFFP_WEEKEND
– kod TGE – OFFP_WEEKEND_WW-RR
– cena minimalna minus ( –) 500 Euro
– cena max 3 000 Euro
– termin notowań – 2 dni przed dostawą
– termin wykonania – od 0:00 do 7:00 i od 22:00 do 24:00 w sobotę i niedzielę
Zapraszamy na szkolenie !!!
Polecamy inne nasze szkolenia – zobacz !
1. SZKOLENIE – Opłacalność farm PV, On-shore, magazynów energii, hybryda czy odrębne instalacje – aukcje 2023
2. Szkolenie -TGE-Towarowa Giełda Energii ceny, trendy, prognozy
3. Prognozowanie cen energii elektrycznej na rynku SPOT w 2023 r. – Szkolenie
4. Zarządzanie energią elektryczną w firmie, Strategie zakupowe i Strategie wytwórcze – szkolenie
